Ο κ. Χάος ,η κ. Τάξη και το Πρώτο Κύμα. Part III
«Οι μικρόψυχοι άνθρωποι ποτέ δεν συγχωρούν! Η συγχώρεση είναι χαρακτηριστικό της μεγαλοψυχίας!» Μ.Gandhi.
«Μην κρίνεις τίποτα και θα είσαι χαρούμενος. Συγχώρησε τα πάντα και θα είσαι ευτυχισμένος». Βούδας
Η συγχώρηση είναι από τις πιο όμορφες εσωτερικές εμπειρίες που μπορεί κάποιος να βιώσει! Και αυτό όχι μόνο από το αίσθημα που προκύπτει όταν συγχωρείς κάποιον, αλλά και από το συνολικό αποτύπωμα που αφήνει η διαδικασία!
Στον όρο συγχώρεση κάποιος θα μπορούσε να αποδώσει πολλές έννοιες. Μια από τις ποιο σημαντικές είναι η έννοια της απελευθέρωσης που είναι και η ουσία της συγχώρεσης! Η ελευθερία αυτή αφορά κυρίως τον άνθρωπο που συγχωρεί, καθώς τον απαλλάσσει από όλο τον θυμό και την ένταση που έχει συσσωρευτεί μέσα του! Ο θυμός , η ενοχή και η αποστροφή απαιτούν πολύ ενέργεια η οποία μπλοκάρει το είναι μας και ουσιαστικά στρέφεται ενάντια στον τρόπο λειτουργίας του μυαλού , του σώματος και του πνεύματος μας!
Συγχωρώντας , αφυπνίζεσαι, ακουμπάς τα βάρη κάτω , ορθώνεσαι και ελευθερώνεις τεράστια ποσά δύναμης τα οποία επενδύονται στα επίπεδα ευτυχίας σου!
Τι είναι όμως η αληθινή συγχώρεση;
Σίγουρα μπορώ να σας πω τι δεν είναι! Δεν είναι απλά δύο λέξεις: «Σε συγχωρώ.» Αυτός είναι ένας τυπικός τρόπος να την εκφράσεις. Οι λέξεις ωστόσο δεν περικλείουν απαραίτητα την πράξη. Η συγχώρεση πολλές φορές λαμβάνει χώρα βουβά.
Τεχνικά μιλώντας η συγχώρεση είναι μια απόφαση να μη τιμωρήσεις ή να μην εύχεσαι να τιμωρηθεί κάποιος , για κάτι που έκανε! Ρεαλιστικά ωστόσο η συγχώρεση είναι η κατάσταση κατά την οποία δεν νιώθεις θυμό για τον φταίχτη! Είναι επίσης η διαδικασία κατά την οποία καταφέρνεις να αγγίξεις αυτή την κατάσταση.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι και τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν, αλλά η συγχώρεση λαμβάνει χώρα όταν μια συγκεκριμένη διαδικασία λαμβάνει χώρα.
1.Κάποιος κάνει κάτι που παραβιάζει ένα από τους προσωπικούς μας κανόνες.
2.Θυμώνουμε, ζηλεύομε, οργιζόμαστε ,απελπιζόμαστε νιώθοντας αποστροφή, προδοσία ,ενοχή κτλ.
3.Επιθυμούμε την τιμωρία του ένοχου.
4. Τέλος, με τον ένα η τον άλλο τρόπο , αλλάζουμε τον τρόπο που νιώθουμε για το άλλο άτομο ή το συμβάν!
Όπως νομίζω όλοι καταλαβαίνουμε, το τελευταίο βήμα είναι και το πιο δύσκολο να πραγματοποιηθεί! Και η δυσκολία αυτή εδράζεται στις αντιλήψεις που έχουμε στο τι ακριβώς σημαίνει συγχώρεση:
1.Πιστεύουμε ότι ένα άτομο έκανε κάτι το οποίο είναι ασυγχώρητο και αρνούμαστε να αλλάξουμε γνώμη!
2.Πιστεύουμε ότι συγχωρώντας το άτομο του, κάνουμε χάρη και αυτό είναι κάτι που δεν το επιθυμούμε!
3.Πιστεύουμε ότι συγχώρεση σημαίνει ότι ταυτόχρονα ξεχνάμε το συμβάν , γεγονός που εγκυμονεί τον κίνδυνο να μας συμβεί μελλοντικά κάτι παρόμοιο.!
Ας τα δούμε ένα προς ένα….
Ο καθένας έχει το δικαίωμα να μην συγχωρέσει ποτέ κάποιον, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού του, για κάτι που έκανε ή κάτι που δεν έκανε !Το πρόβλημα εδώ επικεντρώνεται στο για όσο καιρό μένουμε ανυποχώρητοι σε αυτή την θέση, η εσωτερική μας ένταση αυξάνεται χρόνο με τον χρόνο, προκαλώντας σημαντικές συναισθηματικές ,σωματικές και πνευματικές συνέπειες. Προφανώς οδηγούμαστε σε διπλό αδιέξοδο: είτε θα πληρώσουμε το αντίτιμο της μη συγχώρεσης, είτε θα πληρώσουμε το αντίτιμο της φαινομενικής προδοσίας των προσωπικών μας αρχών.
Ουσιαστικά μιλάμε για την πίεση που κλιμακώνεται μέσα μας όταν ουσιαστικά μισούμε κάποιον .Γιατί στα μυαλό μου μόνο το συνεχιζόμενο μίσος είναι το κύριο αίτιο , που κάνει μια πράξη να φαίνεται ασυγχώρητη . Μερικοί από εμάς , που είναι πιο ανθεκτικοί ,μπορούν να χειριστούν μια τέτοια κατάσταση για χρόνια Περισσότερο ευαίσθητοι άνθρωποι ωστόσο ,καταρρέουν υπό το βάρος αρνητικών συναισθημάτων σχεδόν άμεσα. Πολλοί παράγοντες εμπλέκονται ,παρόλα αυτά η συγχώρεση δείχνει να είναι ο καταλύτης για την εκτόνωση αυτής της κατάστασης
Φαίνεται να μην έχει καμία σημασία η ηλικία που είμαστε. Υπάρχουν άνθρωποι στα 70 τους , που ακόμα μισούν τους γονείς τους, και τα συναισθήματα αυτά μπλοκάρουν την ευτυχία τους ακόμα και σε αυτή την ηλικία. Οι γονείς ακόμα και χωρίς την φυσική τους παρουσία, παρόντες στο μυαλό και την ψυχή των ανθρώπων αυτών, ελέγχουν μέσω του συναισθήματος την ζωή τους. (Την θέση των γονιών προφανώς στο παράδειγμα, μπορεί να πάρει ο οποιοσδήποτε είναι υπεύθυνος για την δημιουργία της πληγής).
Σε σχέση με τέτοιες καταστάσεις, ένα τρόπος να απαλλαχθούμε από το βάρος είναι αρχικά να συνειδητοποιήσουμε ότι κανένας δεν είναι θεός. Όλοι είναι άνθρωποι με τους φόβους τους , τις δικές τους ελλείψεις και ιδέες για το πώς πρέπει να είναι τα πράγματα. Πιθανότατα να έκαναν ότι καλύτερο μπορούσαν στο επίπεδο που το επέτρεπαν οι ικανότητες τους. Αν το αναγνωρίσουμε αυτό , θα κάνουμε ένα σημαντικό βήμα. «Σε απαλλάσσω από οποιαδήποτε επιθυμία για τιμωρία, παρότι ήσουν τόσο ανόητος ή παρότι είχες τόσο μεγάλη άγνοια για το πώς είναι ένας σωστός γονιός» θα μπορούσε να είναι το εσωτερικό μας σύνθημα! Δεν είναι απαραίτητο να τους συγχωρέσουμε γιατί μας πλήγωσαν! (Συγχωρούμε το τμήμα της συμπεριφοράς που μπορούμε.)
Στον βαθμό που θα καταφέρουμε να συγχωρέσουμε τέτοιους ανθρώπους –είτε είναι γονείς είτε είναι σύντροφοι είτε είναι φίλοι ή συνάδερφοι- για κάποιο τμήμα της άδικης συμπεριφοράς τους , θα απελευθερωθούμε από ένα σημαντικό βάρος. Ταυτόχρονα θα μειωθεί αισθητά η ένταση ανάμεσα σε εμάς και τα πρόσωπα αυτά ή ανάμεσα σε εμάς και τις αναμνήσεις που κρατάμε από αυτά.
Όσο περισσότερο αδύναμος νιώθει ένας άνθρωπος , το πιο πιθανό είναι να θεωρεί ότι συγχωρώντας κάποιον είναι σαν να του δίνει την δύναμη να δράσει με τον ίδιο τρόπο. Ωστόσο δεν είναι αυτό το θέμα. Η συγχώρεση είναι μια πράξη εσωτερική, που επηρεάζει εμάς πιο πολύ από τον καθένα. Και το πιο μεγάλο όφελος που έχει είναι ότι μας επιστρέφει μέρος της δύναμης μας. Επιπλέον ,συγχωρώντας έναν άνθρωπο δεν σημαίνει ότι τον απαλλάσσουμε από την ποινή που του αρμόζει ή ότι αποσυρόμαστε από την προστασία των δικαιωμάτων μας τουλάχιστον σε ότι αφορά τις νομικές προεκτάσεις μιας δράσης.
Επομένως αυτό που έχει σημασία είναι το πνεύμα με το οποίο δρούμε.
Υπάρχει μια λεπτή διαφορά ανάμεσα στην απονομή δικαιοσύνης και την εκδίκηση αλλά ωστόσο αυτή η διαφορά φαίνεται να είναι ζωτική για την υγεία μας. Όταν νιώθουμε αποστροφή για τους γονείς ,τον σύντροφο , ένα φίλο ή γενικότερα για τον κόσμο , τυπικά μαθαίνουμε να ζούμε με αυτό το συναίσθημα. Και όσο περισσότερο βυθιζόμαστε στον θυμό τόσο περισσότερο μπλοκάρεται η ενέργεια μας και τόσο λιγότερο αποτελεσματικοί γινόμαστε.
Η εκδίκηση , αρχικά δίνει την ευκαιρία στον αδικημένο , να αναλάβει τον έλεγχο που έχασε από τις πράξεις ή τις παραλείψεις κάποιου άλλου. Και το προσωρινό αίσθημα ανακούφισης οφείλεται στην πρόσκαιρη αποτελεσματικότητα που απολαμβάνουμε . Παρόλα αυτά το κίνητρο της εκδίκησης είναι ένα κίνητρο καταστροφής .Και σαν τέτοιο έχει μόνο αρνητική ενέργεια να μοιράσει και δεν είναι αποτελεσματικό στο να βελτιώσει τον τρόπο που νιώθουμε .
Μερικοί θεωρούν ότι μη συγχωρώντας κάποιους , με αυτό τον τρόπο τους τιμωρούν. Τους δίνει την εντύπωση ότι με αυτό τον τρόπο ασκούν κάποια μορφή εξουσίας. Σε αυτή την περίπτωση το κίνητρο είναι καθαρά χειριστικό. Ο φόβος και η καταπίεση μοιράζονται ανάμεσα στον θύτη και το θύμα.
Συγχωρώντας ανθρώπους , δεν σημαίνει ότι υποστηρίζουμε το δίκαιο της πράξεις τους.
Αντίθετα , τους απαλλάσσουμε , γιατί τα αισθήματα θυμού και απέχθειας μας κρατάνε πίσω. Απελευθερώνουμε την ενέργεια , που μας κρατάει φτωχούς , αποτυχημένους, αρρώστους, παγιδευμένους σε τοξικές σχέσεις. Ουσιαστικά βάζουμε σε προτεραιότητα αυτό που έχουμε να κάνουμε αύριο σε σύγκριση με αυτά που έγιναν στο παρελθόν .
Μια δοκιμασμένη και ισχυρή ιδέα , σε συνέχεια των παραπάνω είναι η εξής: Δίνουμε άδεια στους άλλους να συμπεριφέρονται με τον τρόπο που επιλέγουν και να είναι αυτοί που θέλουν. Ή τους επιτρέπουμε να έχουν συμπεριφερθεί με τον τρόπο που επέλεξαν ή να ήταν αυτοί που ήθελαν.
.
Αυτή η πράξη από μόνη της είναι πράξη συγχώρεσης , με πολλές φορές θαυμαστά αποτελέσματα .
Μας απεγκλωβίζει από την απογοήτευση , καθώς πως μπορεί να σε προδώσει κάποιος στον οποίο ήδη έχεις δώσει άδεια να πράξει κατά την θέληση του ;Οι πράξεις του είναι δυνατόν να μας πληγώσουν πρόσκαιρα, αλλά οι πληγές θα είναι επιφανειακές και θα κλείσουν σύντομα, αν συλλογιστούμε ότι τους δώσαμε την ευκαιρία και την αδεία να λειτουργήσουν αυτόνομα . Και μαζί με την απογοήτευση θα ελαττώνεται και η αποστροφή και το μίσος καθώς αυτά δείχνουν αλληλένδετα .
Η απογοήτευση ξεκίνα από το γεγονός ότι τα πράγματα δεν εξελίσσονται με τον τρόπο που θέλουμε, και κλιμακώνεται σε θυμό και οργή. Υπάρχουν ένα σωρό άνθρωποι γύρω μας οι οποίοι αποστασιοποιούνται από δυνητικά ευτυχισμένες σχέσεις, μπροστά στον φόβο μιας μελλοντικής απογοήτευσης.
Έτσι λοιπόν ,γενναιόδωρα ,επιτρέπουμε στον άλλον να δράσει και να είναι όπως επιλέγει , χωρίς ουσιαστικά να επενδύουμε σε κανέναν άλλο παρά μόνο στον εαυτό μας. Με τον καιρό , αυτή η στάση θα έχει σαν αποτέλεσμα να εξαλείφεται ο φόβος, και να αυξάνουμε την εσωτερική μας ενέργεια. Να είμαστε ευτυχισμένοι!
Φυσικά το να συγχωρέσουμε , δεν σημαίνει ταυτόχρονα ότι θα ξεχάσουμε.
Αν συμβεί κάτι τέτοιο, η πληγή θα εξακολουθεί να ζει στο υποσυνείδητο. Θα αναδύεται με την πρώτη ευκαιρία ζητώντας να θεραπευτεί, βασανίζοντας μας σε ατελείωτους επαναλαμβανόμενους κύκλους. Επιπλέον εγκυμονείτε ο κίνδυνος , αν όντως έχουμε καταφέρει να σβήσουμε τελείως από την μνήμη μας ένα γεγονός ,το γεγονός αυτό να επαναληφθεί!
Συγχωρώ λοιπόν. Αλλά την ίδια ώρα δεν ξεχνάω. Δίνω την ευκαιρία στους γονείς, συντρόφους , φίλους , να κάνουν λάθη , ώστε τελικά να συνεχίσουμε να πορευόμαστε μαζί. Την ίδια στιγμή ωστόσο ,κάνω ότι καλύτερο μπορώ ώστε τα ίδια λάθη να μην ξαναγίνουν, τουλάχιστον όχι γύρω από μένα, Με αυτό τον τρόπο θα μπορούμε να απολαμβάνουμε τα κομμάτια της σχέσης που ακόμα είναι λειτουργικά!
Στην ουσία αποδυναμώνουμε από την σημασία του ένα γεγονός ,κάνοντας το να φθαρεί και να μηδενιστεί με φυσικό τρόπο, χωρίς να κάνουμε προσπάθεια να το θάψουμε βαθιά στη ψύχη μας.
«Πατέρ, άφες αυτοίς ου γάρ οίδασι τί ποιούσι» Ιησούς Χριστός.
Κορύφωση των παραπάνω ,θεωρώ ότι είναι το παράδειγμα του Ιησού κατά την σταύρωση. Στην κορύφωση του Πάθους, την στιγμή που η σάρκα καταρρέει από το βάρος των βασανιστηρίων , το Πνεύμα ορθώνεται για ακόμα μια φορά, την ύστατη ,και ζητάει να συγχωρεθούν οι θύτες! Αυτοί που ράπισαν , που χλεύασαν, αυτοί που κάρφωσαν το Σώμα στον σταυρό. Ο Ιησούς δείχνει τον δρόμο. Δείχνει την ανυπέρβλητη κα χωρίς όρια αγάπη του για τον άνθρωπο αλλά ταυτόχρονα ,θεωρώ, την ώρα της μετάβασης από την ζωή στον θάνατο από την ανθρώπινη φύση στην υπερβατική ,ζητά να απελευθερωθεί από οτιδήποτε μπορεί να μπλοκάρει την εσωτερική του ενέργεια. Από οτιδήποτε τον κάνει λιγότερο .Περιφρονεί το μίσος και το θυμό ,αγνοεί την εκδίκηση . Ζητά να συγχωρέσει για να αναστηθεί!!!
Η μάχη με το εγώ μας!
Στις αλληλεπιδράσεις του Χάους και της Τάξης , τα πιο δύσκολα και επικίνδυνα Κύματα που έχω συναντήσει στην πορεία μου μέχρι τώρα πιστεύω ότι έχουν να κάνουν με τον ίδιο μας τον εαυτό. Το πιο μεγάλο αγκάθι, το πιο μεγάλο βάρος είναι για όλους να μπορέσουν να συγχωρέσουν τον εαυτό τους. Να νικήσουν την ενοχή που τους κατέκλυζε ,όταν οι προσδοκίες δεν εκπληρώνονταν ή όταν νομίζουν ότι κάτι πάει στραβά με αυτούς. Και κυρίως να βρουν την δύναμη να αναλάβουν την ευθύνη της δική τους ευτυχίας.
Είμαι πλέον σίγουρος , ότι για να καταφέρει κάποιος να συγχωρέσει , αυτούς που τον βλάπτουν , πρέπει πρώτα να μπορέσει να συγχωρέσει τον εαυτό του .Να δεχθεί την αυτοκριτική του , να επουλώσει τις πληγές και να ελευθερωθεί! Κυρίως από τα δεσμά του εγωισμού που συνήθως μας καταδυναστεύουν. Κέρδος αυτών είναι η απόκτηση μιας εσωτερικής ταπεινότητας , που ουσιαστικά μας γεφυρώνει με τον πυρήνα μας. Σκοτώνει το τέρας του εγωισμού και μας απαλλάσσει από το σώμα του πόνου.
Στην Χαβάη, υπάρχει το Ηο΄οponopono .
Συμφωνά με αυτή την αρχαία πρακτική αυτοβελτίωσης και θεραπείας μέσω της συγχώρεσης ,αυτό που μας συμβαίνει δεν έχει καμία σημασία. Αυτό που μετράει είναι το πώς εμείς τοποθετούμαστε απέναντι του. Τι κάνουμε εμείς με αυτό που έχει συμβεί. Αν το μυαλό και οι σκέψεις μας είναι υπεύθυνα για κάποιο πρόβλημα , τότε αυτά θα είναι ικανά και να το λύσουν.
Παραδοσιακά υπάρχουν 4 κύριες φράσεις:
1.Λυπάμαι
2.Συγχώρεσε με
3.Σε αγαπώ
4.Είμαι ευγνώμων
Η επανάληψη αυτών των φράσεων που απευθύνονται στον εαυτό μας, οδηγεί μέσω τεσσάρων συναισθηματικών βημάτων :της μετάνοιας, της συγχώρεσης , της αγάπης και της ευγνωμοσύνης ,σε οφέλη σημαντικά τόσο σε ψυχοσωματικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο συναισθημάτων και δημιουργίας υγειών σχέσεων. Απελευθερώνει από εσωτερικά μπλοκ, αρνητικές αναμνήσεις και τραύματα , ώστε να μπορεί κάποιος να αναλάβει τον έλεγχο του σώματος και της ζωής του.
Κατά μια παράδοση , οι άνθρωποι στέκονταν στην ακρογιαλιά, παρατηρώντας τα κύματα. Σιγά σίγα , συγχρόνιζαν την αναπνοή τους με την κίνηση της θάλασσας, και σε κάθε κύμα που φούσκωνε και ορθωνόταν , νοερά ή φωναχτά ,πρόφεραν μια μια τις παραπάνω φράσεις. Στο τέλος , εισπνέοντας βαθιά πρόφεραν το όνομα τους, επιλέγοντας ένα κύμα . Και καθώς το κύμα έφτανε και εκτονωνόταν στην ακτή , φώναζαν (νοερά) : Σε ελευθερώνω! Και μαζί με το κύμα έσβηνε στην ακτή , έσβηνε μαζί και την εσωτερική ένταση τους.
Δεν μπορούνε να εμποδίσουνε τον κ .Χάος και την κ. Τάξη από το να δημιουργούν Κύματα.
Μπορούμε όμως να επιλέξουμε πως θα σταθούμε απέναντι σε αυτά και αν θα τα εκμεταλλευτούμε προς όφελος μας, στον δρόμο προς την ανάπτυξη μας.
Είμαστε οι δημιουργοί της πραγματικότητα μας.
Η εμπειρία μας στην ζωή ουδεμία σχέση έχει με το φύλο μας ή με τον τρόπο που οι άλλοι μας αντιμετωπίζουν. Όπως μόνοι μας μορφοποιούμε ή επιτρέπουμε να πάρουν σάρκα και οστά αισθήματα μιζέριας και πόνου , μπορούμε επίσης να δημιουργήσουμε τα δικά μας αισθήματα ελευθερίας και ευτυχίας.
Και αναμφισβήτητα μια μεγάλη οδός που οδηγεί σε αυτή την κατεύθυνση είναι συγχωρώντας τους άλλους αλλά κυρίως κατορθώνοντας να συγχωρέσουμε τον εαυτό μας.
«…..Γιατί δίνοντας κάποιος, παίρνει,
Ξεχνώντας, βρίσκει,
Συγχωρώντας , ανασταίνεται!»(Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης)
…….The end!
